Đặc điểm của rầy xanh
Các giai đoạn sinh trưởng của rầy xanh
- Trứng (5 – 8 ngày): Có hình hơi cong dạng quả chuối, dài khoảng 0,8 mm. Trứng mới đẻ màu trắng sữa, sắp nở có màu lục nhạt hay hơi nâu. Vòng đời của trứng từ 5 – 8 ngày
- Rầy non (9 – 11 ngày (mùa Xuân); 7 – 8 ngày (mùa Hè); 14 – 16 ngày (mùa Đông)): Rầy xanh non có 5 tuổi, tuy chưa có cánh nhưng gần giống trưởng thành. Rầy mới nở màu trắng trong suốt, dài 1 mm. Rầy càng lớn chuyển dần sang màu xanh. Cuối tuổi 5 cơ thể dài 2mm.
- Trưởng thành (2 – 21 ngày): Thân dài từ 2,5 – 4 mm, màu xanh lá mạ. Đầu hơi hình tam giác, chính giữa đỉnh đầu có đường vân trắng, và hai bên có chấm đen nhỏ. Cánh trong mờ, màu xanh lục, xếp úp hình mái nhà.
Rầy trưởng thành thường sống tập trung mặt dưới lá, chúng đẻ trứng trong mô lá non và có thể sống tới 6 tháng. Rầy non (ấu trùng) tập trung trong các lá non còn xếp lại chưa mở ra.
Cả rầy trưởng thành và rầy non đều gây hại cho cây sầu riêng bằng cách chích hút nhựa của lá non, vì thế chúng thường có mật số rất cao trong các đợt cây ra đọt non lá non. Rầy di chuyển rất linh hoạt, khi bị động chúng sẽ nhảy sang các lá khác.
Tác hại của rầy xanh trên sầu riêng
Lá bị rầy chích hút ban đầu xuất hiện những chấm nhỏ màu vàng, sau đó mép lá bị cháy xoăn lại, khô dần và rụng, đôi khi chỉ còn trơ lại cành bị khô chĩa lên trời.
Rầy xanh chích hút đọt ở cả giai đoạn con non (rầy phấn trắng) và trưởng thành (rầy xanh). Hại nhẹ làm cho lá nhỏ, tong teo, xoắn lá, nặng có thể gây ra hiện tượng rụng lá hàng loạt, khô cành, gây hiện tượng chổi chà trên sầu riêng.
Rầy xanh chích hút gây ra vết thương cơ giới, tạo điều kiện cho nấm khuẩn xâm nhập và gây bệnh cho cây trồng.
Ngoài sầu riêng, rầy xanh còn trú ẩn và gây hại được trên nhiều loại cây trồng khác nhau như cà tím, đậu bắp, ớt, dâm bụp, mướp, đậu phộng và nhiều loại cây trồng khác. Vì thế, việc loại bỏ rầy xanh trên vườn là cực kỳ khó khăn do tính thích nghi rộng rãi của chúng. Ngoài ra, rầy xanh xuất hiện quanh năm và có thể gây hại bất kỳ giai đoạn của cây.
Rầy còn có khả năng kháng thuốc mạnh, nông dân cần phun thay phiên nhiều gốc thuốc khác nhau, sử dụng và phòng trừ đồng loạt cho cả vườn gây tốn nhiều chi phí và tiền của. Hiện nay, bà con thường chú ý đến tăng liều lượng khi pha thuốc phun, hệ quả làm tăng chi phí và tăng luôn tính kháng thuốc của rầy xanh.
Các hoạt chất đặc trị rầy như
- Imidachloprid
- Thiamethoxam
- Acetamiprid
Biện pháp phòng trừ
- Điều khiển cây ra đọt non đồng loạt để thuận tiện trong kiểm soát rầy;
- Giữ cho vườn cây thông thoáng;
- Tạo điều kiện phát triển thiên địch (nhóm bắt mồi ăn thịt) của rầy xanh trong tự nhiên như: ấu trùng bọ rùa, ấu trùng bọ cánh gân, bọ xít, nhện;
- Khi cây vừa nhú đọt non, sử dụng các loại thuốc chứa hoạt chất như: Abamectin, Emamectin benzoate, Buprofezin, … để phòng trừ ấu trùng gây hại.
- Khi mật số rầy xanh cao, có thể sử dụng các loại thuốc có chứa hoạt chất: hỗn hợp Nitenpyram + Pymetrozine + Imidacloprid; hỗn hợp Acetamiprid + Buprofezin + Isoprocacarb; hỗn hợp Abamectin + Azadirachtin; hỗn hợp Abamectin + Petroleum oil; …
