Không chỉ rệp sáp bột hồng, bệnh chổi rồng đe dọa nghiêm trọng tới năng suất và chất lượng khoai mì thương phẩm mà sùng trắng cũng là loại sâu bệnh cần đặc biệt lưu ý.
Đây là loài sâu bệnh rất khó phát hiện. Một khi gây hại sẽ gây nên hậu quả lớn. Chúng gây hại cho cây qua các giai đoạn trưởng thành. Sùng trắng cắn phá rễ làm cho cây khoai mì kém phát triển rồi chết dần.
Đặc điểm hình thái của sùng trắng
Sùng trắng là ấu trùng của bọ hung. Có 3 loại bọ hung gây hại bao gồm: Bọ hung đen – Allissonotum impressicolle, bọ hung nâu – Holotrichia sinensis; Bọ hung xanh – Anomata sp .
Bọ hung thuộc họ bọ rầy Scarabaeidae, bộ cánh cứng Coleoptera. Con trưởng thành râu ngắn nhưng chân và hàm của nó rất khỏe. Chúng có thể đào xuống đất tìm đục hoặc gặm ăn vỏ cây nên được cho là hung thần của nhiều loài cây.
Vòng đời của bọ hung gồm có các pha: Trứng, sâu non, nhộng và trưởng thành:
– Trứng có màu trắng, hình bầu dục, trứng nằm trong đất và sẽ nở sau 2-3 tuần. Giai đoạn này sùng trắng chưa gây hại.
– Sâu non: Có màu trắng xám đến trắng sữa. Sâu non đẫy sức dài 19-25mm và có 3 tuổi. Sâu ít chân, hình chữ C, đốt cuối bụng của sâu non có nhiều gai và xếp không tạo hình nhất định. Sâu non thường cắn phá bộ rễ ở độ sâu từ 5 – 25cm. Râu ngắn nhưng chân và hàm rất khỏe, có khả năng đào đất và cắn phá rễ cây cực mạnh nên các loài cây như khoai lang, khoai mì là đối tượng bị gây hại mạnh.
– Nhộng hình trái xoan có màu nâu vàng, nằm dưới lớp đất mát mẻ hoặc được che phủ bởi các xác thực vật.
– Trưởng thành: Trong giai đoạn này sùng trắng đã có bộ dạng cứng rắn, có màu nâu đậm chuyển đến màu đen. Đặc điểm là ban ngày trốn sâu vào đất hoặc lá cây, thức ăn là các lá cây. Chúng có kích thước 15 – 20 mm. Ban ngày chui xuống đất, chập tối bay ra ăn hại, sáng lại chui xuống đất. Con trưởng thành đẻ trứng trong đất, phân chuồng, thảm thực bì mục nát. Trưởng thành, sau vũ hóa 1-2 ngày đẻ trứng (thường vào cuối mùa khô đầu mùa mưa)
Triệu chứng cây khoai mì bị sùng trắng gây hại
Sùng trắng gây hại trên khoai mì rất khó phát hiện. Khi ở giai đoạn sâu non, chúng cắn phá bộ rễ khoai mì nên bà con sẽ thấy cây khoai mì chậm lớn, kém phát triển, có thể chết non do rễ bị cắn đứt.
Khi thành trùng, sùng trắng sẽ tấn công cả thân cây, chúng cắn phá cắn phá bên trong rất khó phát hiện. Chỉ đến khi cây úa vàng lá, chết đi thì mới nhận biết được.
Cách phòng trừ sùng trắng hại khoai mì
Để phòng sùng trắng hại khoai mì, bà con cần thực hiện các công việc sau:
– Vệ sinh đồng ruộng, làm đất kỹ, cày sâu, dọn sạch cỏ,
– Định kỳ từ hai tháng vun đất cho cây. Làm cho ấu trùng không có môi trường phát triển.
– Trong quá trình chăm bón, tuyệt đối không dùng phân chuồng tươi bởi chúng là môi trường thu hút sùng trắng phát triển. Bà con có thể sử dụng phân trâu bò để dẫn dụ sùng trắng trong đất ra ngoài rồi tiêu diệt. Điểm yếu của sùng trắng là rất nhạy với phân trâu bò do đó bà con có thể bỏ đất trộn với phân trâu bò đặt vào dĩa. Để mặt dĩa ngang bằng với mặt đất rồi đợi sùng trắng chui lên khỏi mặt đất và tiêu diệt.
– Sùng trắng kỵ mùi dã quỳ nên bà con có thể trộn cây dã quỳ cùng với đất trồng hoặc đào một ít đất lên bỏ dã quỳ xuống hoặc trồng dã quỳ xung quanh vườn để ngừa sùng trắng gây hại vườn khoai mì.
– Ngoài ra, bà con có thể sử dụng thuốc BVTV chứa hoạt chất Fipronil, Diazinon, Chlorpyrifos Ethyl + Permethrin để diệt trừ sùng trắng. Bà con chú ý sử dụng đúng theo hướng dẫn trên bao bì của nhà sản xuất.
