Thán thư là một bệnh gây hại trên ớt trong mùa mưa, làm cho trái thối hàng loạt. Đây là bệnh hại nghiêm trọng, có thể gây thiệt hại nặng hoặc làm mất trắng vụ ớt.
Ở nước ta bệnh thán thư hại ớt phát triển mạnh vào tháng 5 – 9, khi cây ớt đang ở thời kỳ thu hoạch quả. Đặc biệt ở những ruộng mất cân đối dinh dưỡng, trũng thấp, kém thoát nước, bón đạm nhiều khiến bệnh phát sinh, phát triển và gây hại nặng.
Triệu chứng bệnh thán thư ớt
Bệnh thán thư gây hại trên tất cả các bộ phận của cây ớt: thân, lá, quả và hạt. Tuy nhiên bệnh phát triển mạnh và gây hại nặng vào giai đoạn quả già chín. Khi bệnh mới phát sinh, lúc đầu vết bệnh là những đốm nhỏ, hơi lõm xuống, vết bệnh trên quả thường hơi ướt.
Vết bệnh lúc đầu là một đốm nhỏ hơi lõm, trên bề mặt vỏ quả. Vết bệnh, thường có hình bầu dục hoặc hình thoi, mầu nâu đen hoặc màu vàng trắng bẩn, kích thước vết bệnh có thể trên dưới 1cm tuỳ thuộc vào giống ớt.
Sau một vài ngày vết bệnh lớn dần có dạng hình tròn hoặc bầu dục dài chạy dọc quả, các vết bệnh thường có kích thước từ 0,6-1,2cm. Các vết bệnh có thể liên kết với nhau làm quả bị thối, vỏ khô lại có màu trắng vàng hơi bẩn.
Trên thân vết bệnh có hình thoi, hơi lõm, ranh giới giữa mô bệnh và mô khỏe là một đường màu đen chạy dọc theo vết bệnh. Trên bề mặt vết bệnh có những chấm đen nhỏ.
Nấm gây bệnh thán thư có thể gây hại trên chồi ngọn, gây hiện tượng thối ngọn ớt. Chồi bị hại có màu nâu đen. Bệnh phát triển mạnh có thể làm cho cây bị chết dần hoặc cây còi cọc, chậm phát triển. Trên cây nhiễm bệnh quả thường ít, chất lượng quả kém.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh thán thư trên cây ớt do nấm Colletotrichum spp. gây ra.
Khi bệnh mới phát sinh, vết bệnh là những đốm nhỏ, hơi lõm xuống trên trái, thường hơi ướt. Sau vài ngày vết bệnh lớn dần, có dạng hình tròn hoặc bầu dục. Khi các vết bệnh liên kết lại với nhau sẽ làm cho trái bị thối, vỏ khô, rồi chuyển sang màu nâu xám hay xám, bên trong có nhiều vòng đồng tâm và có những chấm nhỏ li ti màu đen, làm cho trái teo lại, có thể bị rụng.
Nấm có thể gây hại trên lá, đôi khi cả ở trên thân. Trong một số trường hợp khác bệnh có thể phát triển như một đốm màu hơi đỏ tía hoặc nâu là không có sự hình thành vết bệnh rõ ràng. Thân và cuống lá có thể bị bong vỏ. Chồi bị hại có màu nâu đen. Cụm hoa bị tàn lụi và chết đen khi bệnh phát triển mạnh, làm cho cây bị chết dần hoặc cây còi cọc, chậm phát triển. Trên cây nhiễm bệnh trái thường ít, chất lượng trái kém.
Biện pháp phòng trị
- Xử lý hạt giống bằng KMnO4 (0,1%) trong 1 giờ hoặc xử lý nước nóng 52 độ C trong 2 giờ.
- Gieo trồng ớt ở mật độ thích hợp.
- Nấm tồn tại trong tàn dư thực vật, thu hái các trái bệnh đem thu huỷ.
- Luân canh, không trồng cây họ cà ớt trong vòng 2 – 3 năm.
- Chọn giống kháng bệnh, tăng cường bón thêm phân chuồng hoai mục cho ruộng ớt.
- Tránh trồng ớt trong mùa mưa. Nếu ớt gặp mùa mưa, xem cách chăm sóc và phòng trừ bệnh thán thư trên ớt trong mùa mưa.
- Bón cân đối NPK, đặc biệt để bổ sung đầy đủ nguyên tố vi lượng cho cây ớt
