Rotenone được thương mại hóa dưới dạng chế phẩm đơn lẻ hoặc kết hợp với các loại hoạt chất trừ sâu khác. Nó có độc tính cấp tính cao đối với động vật có vú.
Rotenone được sử dụng ở dạng bột để điều trị bệnh ghẻ và chấy rận ở người và các loại ve ký sinh trên gà, gia súc và động vật nuôi.
Tình trạng cấm sử dụng
| Quốc gia | Trạng thái | Cấm có hiệu lực |
|---|---|---|
| Úc | hợp pháp | – |
| Canada | bị cấm | Ngày 31 tháng 12 năm 2012 |
| Liên minh châu Âu | bị cấm | Ngày 10 tháng 10 năm 2008 |
| New Zealand | hợp pháp | – |
| Thụy Sĩ | bị cấm | Ngày 1 tháng 1 năm 2014 |
| Vương quốc Anh | bị cấm | Ngày 10 tháng 10 năm 2008 |
| Hoa Kỳ | bị cấm | Ngày 23 tháng 3 năm 2011 (EPA); Ngày 28 tháng 1 năm 2019 (USDA) |
Ở Việt Nam, hoạt chất này đang được cho phép sử dụng.
Đặc tính lý hóa học
| Công thức hóa học | C23H22O6 |
| Khối lượng mol | 394,423 g·mol −1 |
| Vẻ bề ngoài | Chất rắn kết tinh không màu đến đỏ |
| Mùi | không mùi |
| Tỉ trọng | 1,27 g/cm3 ở 20 °C |
| Điểm nóng chảy | 165 đến 166 °C (329 đến 331 °F; 438 đến 439 K) |
| Điểm sôi | 210 đến 220 °C (410 đến 428 °F; 483 đến 493 K) ở 0,5 mmHg |
| Độ hòa tan | Tan trong ete và axeton, tan ít trong etanol |
| Áp suất hơi | <0,00004 mmHg (20°C) |
Cơ chế tác động
Rotenone đã được sử dụng làm thuốc trừ sâu cây trồng từ năm 1848, khi chúng được áp dụng cho thực vật để kiểm soát sâu bướm ăn lá. Tuy nhiên, chúng đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ (ít nhất là từ năm 1649) ở Nam Mỹ để làm tê liệt cá, khiến chúng nổi lên mặt nước.
Rotenone, một chất độc ty thể và là chất ức chế mạnh, có thể đảo ngược và cạnh tranh của phức hợp I (NADH-CoQ reductase) của chuỗi hô hấp.
Roteone có tính tiếp xúc, vị độc khiến côn trùng ngừng ăn hầu như ngay lập tức.
Ứng dụng
Roteone được đăng ký để diệt trừ các loại:
- Sâu xanh da láng, sâu xanh, sâu tơ, rầy trên cải xanh, cải bắp
- Rầy chổng cánh, nhện đỏ trên bầu bí, dưa hấu, dưa chuột, cam, quýt
- Nhện đỏ, rệp muội trên nho
- Rệp muội, nhện đỏ, sâu ăn lá trên hoa cây cảnh
- Nhện đỏ, rầy xanh, rệp vảy xanh, rệp sáp trên chè, thuốc lá, cà phê, hồ tiêu
- Bọ nhảy, bọ xít, rệp trên đậu xanh, đậu tương
- Rệp muội, nhện đỏ, rầy bông trên xoài
Chú ý
Rotenone phân hủy sinh học nhanh chóng trong đất, với 90% bị phân hủy sau 1–3 tháng ở 20 °C và nhanh hơn gấp ba lần ở 30 °C.
Hợp chất phân hủy khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và thường có hoạt động trong sáu ngày trong môi trường.
