Từ xưa, bà con ta đã biết tận dụng những loại cây cỏ mọc hoang dại để ủ thành phân xanh bón cho đồng ruộng. Phân xanh chính là loại phân có nguồn gốc từ các loại cây hay lá cây tươi giúp tăng độ tơi xốp, chống sói mòn và bổ sung chất dinh dưỡng cho đất nuôi cây khoẻ mạnh, tăng năng suất mùa vụ.
Vậy những loại cây nào có thể dùng làm phân xanh, cùng AVN tìm hiểu nhé!
Loại cây nào có thể dùng làm phân xanh?
Dựa vào kinh nghiệm ngàn năm canh tác nông nghiệp, nông dân Việt Nam đã lựa chọn được những loài cây có thể sử dụng làm phân xanh. Phân xanh có thể được trồng xen cây trồng hoặc mọc hoang dại nhưng có đặc điểm chung là dễ sống, phát triển nhanh và mạnh, có thể thích nghi với nhiều điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng.
Loài cây thường thấy và được sử dụng phổ biến nhất là cây họ đậu.
Các loại cây họ đậu thường có các vi sinh vật cộng sinh sống trên rễ. Do vậy, chúng giúp cây hút đạm từ không khí. Lượng đạm này về sau có thể cung cấp một phần cho cây trồng. Cây họ đậu còn có khả năng hút lân khó tiêu và kali từ những lớp đất sâu mạnh hơn nhiều loài cây khác. Cây họ đậu dùng làm phân xanh phổ biến ở Việt Nam đó là cây muồng, cỏ lạc, cây đậu triều…
Ngoài ra cũng có một số loài cây mọc hoang dại thuộc các họ khác như cỏ lào, cây quỳ dại, trinh nữ không gai, cây kê, bèo hoa dâu, lục bình v.v.. cũng được nhiều nơi làm phân xanh.
Phân xanh giúp duy trì và cải thiện cơ cấu đất cho loại đất mịn khi canh tác liên tục khiến đất cằn cỗi, chai mòn. Nó làm tăng cường khả năng giữ nước của đất, tăng cường khả năng trao đổi cation, làm giảm sự thất thoát dưỡng chất qua các tầng của đất.
Một số loại phân xanh được trồng xen vụ còn giúp hạ nhiệt độ của đất trong những ngày nắng nóng. Đồng thời làm tăng số vi thực vật có ích trong đất, cho đất trở nên tơi xốp hơn.
Cách sử dụng cây cỏ làm phân xanh
Nói đến phân bón, ta thường nghĩ đến hình thức sử dụng là bón ruộng. Tuy nhiên với phân xanh, cách sử dụng lại đa dạng hơn.
Trồng xen với cây trồng chính
Đây là hình thức trồng xen cây phân xanh với cây trồng chính, thường phát triển mạnh ở vùng trồng các cây dài ngày trước khi cây trồng chính khép tán. Ví dụ như: trồng bèo hoa dâu vào ruộng lúa, trồng xen muồng, đậu đỗ với mía, cà phê, cao su, cây ăn quả… Người ta còn trồng xen cây phân xanh thành các băng ngang theo chiều dốc hay mép các bậc thang cây trồng lâu năm, nhằm bảo vệ đất chống xói mòn và cung cấp phân bón tại chỗ.
Trồng gối vụ
Đây là hình thức gieo cây phân xanh vào cuối vụ của cây trồng chính vụ trước. Sau khi thu hoạch xong cây trồng chính sẽ để cho cây phân xanh phát triển một thời gian. Sau đó vùi cây phân xanh vào đất nhằm cải tạo đất, cung cấp dinh dưỡng cho đất chuẩn bị cho mùa vụ tiếp theo.
Bón phân xanh thuần
Ở phương thức này sẽ lấy phân xanh từ nơi khác mà không trồng trực tiếp lên ruộng vườn như hai cách trên. Cây dùng làm phân xanh sẽ được cắt ngắn rồi vùi xuống đất hoặc ủ cho hoai mục rồi mới bón.
Phân xanh là loại phân có độ an toàn cao cho cây trồng, đất và người sử dụng. Tuy nhiên, giá trị dinh dưỡng của loại phân này lại không cao. Do đó, bà con cần kết hợp thêm các dòng phân bón khác để cây trồng được cung cấp đủ dinh dưỡng, cho năng suất cao.
