Đặc điểm chung
Thời tiết biến đổi bất thường đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại sâu bệnh hại cây trồng phát triển, trong đó có bọ xít hôi. Hiện nay, dịch hại bọ xít hôi đang gây ra những thiệt hại nghiêm trọng trên nhiều diện tích lúa Đông Xuân, đặc biệt là ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Bọ xít hôi hay bọ xít dài (Leptocorisa) là một loài bọ xít trong họ Alydidae. Chúng là một loài côn trùng gây hại cho các loài cây lương thực, chủ yếu là lúa. Bọ xít hôi xuất hiện ở hầu hết các quốc gia trồng lúa trên thế giới như Ấn Độ, Bangladesh, Bhutan, Myanmar, Indonesia, Campuchia, Lào, Malaysia, Nepal, Pakistan, Philippines, Thái Lan, miền nam Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên và Việt Nam.
Đặc điểm sinh thái
| Phân loại khoa học | |
|---|---|
| Giới (regnum) | Animalia |
| Ngành (phylum) | Arthropoda |
| Lớp (class) | Insecta |
| Bộ (ordo) | Hemiptera |
| Họ (familia) | Alydidae |
| Chi (genus) | Leptocorisa |
Con trưởng thành có màu xanh pha màu vàng nâu, con cái có thân dài hơn con đực. Con cái ở cuối đốt bụng thứ 7-8 chẻ đôi thành hai phiến, giữa có một đường xẻ dọc. Con đực cuối đốt bụng tròn tù. Đặc trưng của bọ xít dài có đầu dài, hai phiến của cạnh đầu nhô ra trước như dạng ngón tay. Mát kép hình bán cầu, màu nâu đậm.
Râu đầu có 4 đốt, đốt râu thứ nhất dài hơn đốt râu thứ hai theo tỉ số 3:2, đốt râu thứ hai dài hơn độ dài đầu + mảnh lưng ngực trước. Mảnh lưng ngực trước phía trước hẹp hơn phía sau. Phần da cánh phía mép trước màu lục, các phần khác màu nâu hạt chè, phần màng của cánh màu nâu đậm. Cuối ngọn và gốc đốt chày chân sau màu đen.
Vòng đời
Vòng đời: 25-30 ngày
– Bọ non: 17-20 ngày
– Bọ trưởng thành: có thể sống hàng tháng.
Đặc điểm gây hại
Bọ xít xuất hiện và phá hại vào giai đoạn lúa trỗ đến ngậm sữa. Thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều thích phát triển. Trà lúa đầu tiên thường bị bọ xít gây hại, khi lúa trỗ đại trà bọ xít phân tán nên ít hợp cho bọ xít gây hại hơn. Đặc biệt những ruộng trỗ muộn so với các ruộng khác trong cánh đồng thường bị hại nặng.
Bọ trưởng thành hoạt động mạnh vào lúa xế chiều và sáng sớm, ban ngày trời nắng ẩn núp trong lùm cỏ, tán cây.
Mỗi con cái có thể đẻ hàng trăm trứng.
Triệu chứng cây lúa bị bọ xít hôi gây hại
- Hạt lúa bị chích hút, gây thâm đen, lép lửng.
- Lúa chín sáp bị nát, có vị đắng.
- Tạo điều kiện cho các loại bệnh khác xâm nhập.
Hậu quả: Giảm năng suất và chất lượng gạo, gây thiệt hại kinh tế lớn cho nông dân.
Biện pháp phòng trừ
Để hạn chế thiệt hại do bọ xít hôi gây ra, nông dân cần thực hiện các biện pháp sau:
- Vệ sinh đồng ruộng, diệt trừ cỏ dại là những ký chủ phụ của bọ xít.
- Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên để phát hiện sớm dấu hiệu bọ xít.
