Nấm trichoderma được sử dụng như là một loại thuốc trừ sâu vi sinh đối kháng tiêu diệt nấm bệnh hại cây, phòng trừ tuyến trùng trong đất và phân giải chất thải hữu cơ thành phân bón cho cây trồng.
Trichoderma có khả năng phòng và trị nhiều loại bệnh do nấm gây ra cho cây trồng, như thối rễ, úa lá, héo rũ, thối quả và các bệnh khác. Ngoài ra, Nấm Trichoderma có khả năng tăng cường dinh dưỡng cho cây trồng bằng cách hoà tan các chất khoáng trong đất và kích hoạt các cơ chế phòng vệ của cây.
Đặc điểm nấm Trichoderma
Trichoderma là một loại vi sinh vật có lợi cho cây trồng và an toàn cho con người và môi trường.
Trichoderma là một chi nấm trong họ Hypocreaceae có mặt trên mọi loại đất, nơi chúng là loại nấm được nuôi trồng phổ biến nhất.
Đây là một loại chủng nấm có tên đầy đủ là Trichoderma spp, thường sống trong đất ở vùng rễ cây được chế thành sản phẩm vi sinh. Nấm đối kháng Trichoderma có khả năng tiết các enzyme kiểm soát các loại nấm gây bệnh khác như các loại nấm gây thối rễ: Pythium, Rhizoctonia và Fusarium…; đối kháng với nấm Phytopthora spp. gây hại trên sầu riêng.
Nấm Trichoderma được tìm thấy đến hơn 200 loài (theo Wikipedia cập nhật). Nấm sinh sản vô tính theo cấp số nhân bằng cách tạo ra các bào tử màu xanh lá cây hoặc vàng, có thể sống được lâu trong đất. Nấm trichoderma sinh trưởng mạnh mẽ với nhiệt độ từ 25-30 độ C, nhưng một số loài có thể chịu được nhiệt độ cao hơn 45 độ C. Nấm trichoderma có vòng đời dài, có thể tồn tại 18 tháng trong điều kiện thuận lợi.
Cơ chế tác động của nấm Trichoderma
Nấm Trichoderma tiết ra một loại enzym có khả năng làm tan vách tế bào của các loại nấm khác. Sau đó nó có thể tấn công vào bên trong loài nấm gây hại biến chúng thành thức ăn và tạo nên những chất hữu cơ có lợi. Sự kết hợp này cho phép nó bảo vệ vùng rễ của cây trồng, chống lại các loài nấm gây thối rễ. Ngoài ra, trichoderma còn có 3 cơ chế tác động sau:
Ký sinh trên các nấm gây bệnh
Trichoderma có thể ký sinh trên các loài nấm gây bệnh bằng cách xâm nhập vào tế bào của chúng và tiêu hóa từ trong ra ngoài. Trichoderma sử dụng các enzyme tiêu hóa như cellulase, chitinase, và glucanase để phá vỡ thành phần của tế bào nấm. Trong quá trình này, nấm Trichoderma cũng tiết ra các peptit nhỏ có tính kháng sinh để ngăn chặn sự phát triển của các loài nấm khác.
Tiết ra các chất kháng sinh
Trichoderma có thể tiết ra các chất kháng sinh để ức chế hoặc giết chết các loài nấm gây bệnh trong đất. Một số ví dụ về các chất kháng sinh do Trichoderma sản xuất là gliotoxin, viridin, harzianum A, và peptaibol. Các chất kháng sinh này có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh tổn của tế bào nấm, như tổng hợp protein, DNA, RNA, hay thành phần tế bào.
Cạnh tranh với các nấm gây bệnh
Trichoderma có thể cạnh tranh với các loài nấm gây bệnh trong đất bằng cách chiếm lĩnh không gian và nguồn dinh dưỡng. Trichoderma là một loài nấm phát triển rất nhanh và có khả năng thích ứng với điều kiện môi trường khắc nghiệt. Trong khi đó, các loài nấm gây bệnh thường yếu ớt và chỉ phát triển khi có điều kiện thuận lợi.
Các loại bệnh có thể phòng trị
Nấm Phytophthora spp. trên sầu riêng
Nấm Phytophthora sp. tấn công từ rễ, gốc, thân, cành đến trái và lá, gây thối rễ – vàng lá, nứt thân chảy nhựa và thối trái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất, tuổi thọ cây trồng.
Phòng trừ tuyến trùng
Chúng ta có thể phát hiện sớm thông qua biểu hiện ban đầu của cây như sau: cây héo úa, còi cọc, thiếu sức sống. Vì tuyến trùng cản trở sự hút nước và chất dinh dưỡng của cây nên một số trường hợp ta sẽ thấy lá bị xoắn, vàng lá, rụng lá sớm, chết mầm.
Tuyến trùng thường không gây chết cây ngay nhưng làm cho cây trồng không thể phát triển bình thường, làm cây thiếu sức sống. Bên cạnh đó, chúng tạo ra các vết thương trên rễ cây, “mở đường” cho các vi sinh vật có hại khác xâm nhập dễ dàng hơn, khả năng cây bệnh cao hơn. Ngoài ra, tuyến trùng còn có thể truyền virus gây bệnh cho cây.
Các bệnh thối rễ, héo rũ…
Trichoderma được coi là loài nấm đối kháng quan trọng với các loài nấm bệnh trong đất. Do đó có thể dùng nấm Trichoderma trị các bệnh chết rễ ở tiêu, lở cổ rễ cà phê, xì mủ sầu riêng, thối rễ bơ,…Ngoài ra, hầu hết các bệnh về rễ ở cây trồng cũng sẽ được cải thiện khi dùng loại nấm này.
