Đặc điểm hình thái
Ấu trùng mới nở rất nhỏ, màu xanh hơi vàng và có phủ sáng trắng trên mình, đặc biệt có các đuôi sáp dài tua tủa ở cuối bụng. Ấu trùng trải qua 5 tuổi, có chân sau phát triển để nhảy được.
Thành trùng không có phủ sáp nên có màu xanh nâu, dài khoảng 5mm, có mắt kép to màu nâu đậm và râu hình sợi chỉ dài màu nâu đậm. Thành trùng ở mặt dưới lá, ít khi bay, chỉ nhảy khi bị động; đẻ trứng vào trong mô của lá non còn xếp lại, thành từng ổ gồm 8-14 trứng, màu vàng hay nâu.
Gây bệnh trên sầu riêng
Rầy phát triển và gây hại vào tất cả các giai đoạn nhưng tấn công mạnh nhất vào thời điểm cây ra đọt non làm cháy lá, rụng lá non hàng loạt, khiến cành trơ trọi.
Lá bị rầy chích hút ban đầu xuất hiện những chấm nhỏ màu vàng, sau đó mép lá bị cháy xoăn lại, khô dần và rụng, đôi khi chỉ còn trơ lại cành bị khô chĩa lên trời.
Rầy trưởng thành thường sống tập trung mặt dưới lá, chúng đẻ trứng trong mô lá non và có thể sống tới 6 tháng. Rầy non (ấu trùng) tập trung trong các lá non còn xếp lại chưa mở ra.
Cả rầy trưởng thành và rầy non đều gây hại cho cây sầu riêng bằng cách chích hút nhựa của lá non, vì thế chúng thường có mật số rất cao trong các đợt cây ra đọt non lá non. Rầy di chuyển rất linh hoạt, khi bị động chúng sẽ nhảy sang các lá khác.
Thời điểm xuất hiện
Rầy xuất hiện trên tất cả các giai đoạn của cây nhưng phát triển và tấn công mạnh khi cây bắt đầu ra đọt non đến khi lá chuyển lụa hoàn toàn.
Cách gây hại
Rầy sống và chích hút trên các lá non còn cuốn lại, hay ở mặt dưới của các lá non đã nở. Lá bị rầy tấn công, nhẹ làm lá nhỏ kém phát triển, để lại các vết thương trên lá, tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập; nặng thì làm mép lá bị cháy xoăn lại, dần dần khô và rụng. Đọt non có thể bị khô, trơ cành.
Ấu trùng rầy thải mật là một số chất dính và ngọt bao phủ mặt lá thu hút kiến đến cộng sinh với rầy và nấm bồ hóng đến hoại sinh mật làm cho mặt lá bị đen, giảm khả năng quang hợp.
Biện pháp phòng trị
Biện pháp cơ giới
- Trồng sầu riêng với mật độ hợp lý (8x8m hoặc 10x10m) để tạo độ thông thoáng cho vườn cây hạn chế nơi cư trú của rầy. Đối với những vườn sầu riêng cũ thì cần cắt tỉa cành, tạo tán thông thoáng, dọn sạch cỏ dại và tàn dư trên vườn sau mỗi vụ thu hoạch.
- Bón phân cân đối, hợp lí để cây ra đọt tập trung (tránh tình trạng cây ra đọt rải rác) từ đó có thể phòng trừ và hạn chế tác hại của rầy phấn.
- Bảo vệ các loài thiên địch trong tự nhiên của rầy phấn như: Nhện bắt mồi, bọ rùa, ong kí sinh.
- Sử dụng bẫy dính màu vàng để bẫy rầy trưởng thành (do tập tính của rầy trưởng thành thích màu vàng).
- Khi tưới nước, có thể dùng vòi nước áp lực cao tưới trực tiếp lên các chồi non, lá non để rửa trôi rầy non. Luôn luôn đảm bảo đủ độ ẩm cho vườn sầu riêng trong mùa khô để giúp cây sinh trưởng phát triển thuận lợi.
Biện pháp hóa học
Sử dụng các loại thuốc đặc trị rầy trên sầu riêng theo hướng dẫn của chuyên gia hoặc tham khảo trên tem nhãn sản phẩm.
