Nhiều bà con nói rằng, trồng chanh không hiểu sao chỉ sai quả trong 2- 3 năm đầu rồi sau đó bị chết nhiều do sâu đục xuyên từ cành qua thân đến rễ. Nếu gặp tình huống này thì khả năng cao là vườn chanh của bà con đã gặp phải xén tóc gây hại rồi đó!
Xén tóc hại chanh là sinh vật gì?
Xén tóc là một loại côn trùng gây hại có tên khoa học: Plocaederus Ruficornis, chúng gây hại trên nhiều loại cây ăn trái và cây công nghiệp lâu năm trong đó có cây chanh.
Xén tóc có thân màu nâu đen, dài từ 2,5 – 4 cm. Râu rất dài màu đỏ, bằng hoặc hơn thân mình (con đực); sáu chân cũng màu đỏ và có đốm nâu đen ở cuối đùi và cẳng chân. Trên cánh cứng có những đốm gỗ màu đen hoặc nâu. Ngực trước có u nhỏ trong gồ ghề, mỗi bên có một gai đưa ra như hai cái sừng.
Xén tóc gây hại như thế nào?
Xén tóc đẻ trứng rải rác trong các vết nứt của vỏ cây chanh, sau 2-3 ngày thì trứng sẽ nở thành ấu trùng, ấu trùng này có thân màu vàng nhạt, đầu rất nhỏ và hay rút xuống phía dưới, chân thoái hoá còn rất nhỏ, có đời sống rất lâu, có thế đến 7 – 8 tháng. Chúng cư trú ở ngay bên trong thân cây do đó khả năng phá hại cây trồng rất cao. Chúng ăn vỏ cây thành những đường ngoằn ngoèo không đều nhau.
Mới nở ấu trùng rất mềm yếu nhưng khoảng 1 tuần là trở nên cứng bình thường và rất linh hoạt. Càng lớn, chúng càng ăn nhiều, chúng đục vào thân do các vết bệnh trên thân và đục dần lên. Đôi khi không có điểm thích hợp để đục vào, ấu trùng di chuyển dần xuống phía dưới gốc và đục chui vào bên trong thân , tạo thành những đường hầm, các đường này sẽ chứa phân do chúng thải ra, tuổi ấu trùng càng lớn thì kích thước đường đục càng tăng.
Xén tóc tấn công vào cây chanh ở giai đoạn nhỏ gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến sinh trưởng, mạch dẫn nhựa bị tắc nghẽn làm cho cành khô héo và rụng lá, các cành do ấu trùng đục vào bị chảy nhựa và dễ bị gãy đổ trước gió bão. Tuổi trùng càng lớn càng đục thân mạnh mẽ khiến cây chết nếu không được phát hiện sâu bệnh và cho biện pháp xử lý kịp thời.
Không chỉ thế, nấm mốc cũng theo các vết đục mà xén tóc đục thân để xâm nhập vào gây hại cho cây.
Phòng trừ xén tóc trên cây chanh như thế nào?
Để phòng trừ xén tóc hại chanh, bà con cần nắm vững thời điểm hoạt động của chúng.
Vào tháng 5 đến tháng 10, sâu non của xén tóc sẽ đục thân cành, hại những cành tăm hương (cành nhỏ ngoài tán, đường kính<1cm), làm cành bị khô héo.
Lúc này, cứ định kỳ 15 ngày/lần vào khoảng 10 đến 16 giờ trong ngày bà con quan sát tán cây, thu gom những cành bị sâu hại đem đi đốt trước khi chúng đục chui vào cành to và thân chính.
Khi sâu non đã đục vào cành to, thân chính nhả phân qua lỗ thông hơi ra ngoài, bà cần dùng dây phanh lụa xe đạp (loại mềm dẻo dễ uốn cong theo đường sâu đục) hoặc gai mây luồn theo lỗ sâu đục chọc chết sâu hoặc dùng xilanh nhựa bơm thuốc sâu đặc hiệu (bơm vào đầu phía ngọn thân, cành) để diệt trừ.
Với cành đã bị gây hại nặng bị khô héo, bà con tiến hành chặt bỏ, các vết cắt cành lớn cần được bôi thuốc liền sẹo, để thành trùng cái không đẻ trứng vào.
Bà con cũng có thể dùng các thân cây khô để rải rác trong vườn để thu hút thành trùng tới rồi tiêu diệt chúng.
Khi sâu non của xén tóc đã đục vào thân cành thì phun các loại thuốc trừ sâu lên tán cây đều không hiệu quả, do đó, bà con cần nắm rõ tập quán, thời điểm sinh trưởng, hoạt động của chúng để can thiệp kịp thời.
