Rau ăn lá
Rau ăn lá là rau phổ biến nhất trong các loại rau, bản chất của rau cũng đến từ việc ăn lá. Các hình thức ăn rau cũng đa dạng từ ăn sống, luộc, xào và các hình thức chế biến khác.
Rau thập tự – rau cải
Họ Cải (hay họ Thập tự) Brassicaceae có khoảng 20 loài ở VN, họ này toàn là những cây thân thảo, hoa có 4 cánh, đa số dùng làm rau ăn.
Rau cải là giống rau phổ biến nhất nếu tính cả về loại lẫn sản lượng, rau cải được trồng chủ yếu ở các vùng khí hậu lạnh, hoặc trồng vào mùa đông ở miền Bắc.
Rau muống
Rau muống là loại rau quốc hồn quốc túy của Việt Nam, đi từ Ca dao đến Văn học, rau muống có thể chế biến đa dạng theo nhiều cách khác nhau, từ ăn sống, luộc, xào, trộn lẫn trong các món khác.
Rau muống được trồng nơi ẩm ướt, nên thường có lẫn các loại vi sinh vật và trứng giun, cần được chăm sóc sạch sẽ và chế biến sạch.
Rau ăn ngọn – lá
Các loại rau như xu xu, các loại rau bầu bí được sử dụng chính là các phần non như ngọn và lá non, được sử dụng nhiều để xào với các loại thịt hoặc xào chay.
Hành – tỏi
Hành tỏi được sử dụng riêng biệt như các loại rau gia vị, cũng được sử dụng chính trong một số món ăn nhất định. Hành tỏi tuy không được sử dụng lượng lớn, nhưng lại được sử dụng thường xuyên – và được coi là loại rau không thể thiếu trong đời sống.
Các loại rau ăn lá khác
Có rất nhiều loại rau ăn lá thuộc các loại thực vật khác nhau không thể kiểm đếm hết hoặc phân loại, các loại thực vật bậc thấp như rong rêu, rong biển, các loại thực vật họ dương xỉ được bà con các vùng miền núi sử dụng, các loại cây hạt kín – thực vật bậc cao đều có thể sử dụng trong bữa ăn.
Rau ăn quả
Khổ qua – mướp đắng
Khổ qua được trồng để lấy quả, khổ qua có vị đắng – ngon, thúc đẩy tiêu hóa. Khổ qua không chỉ là rau ăn mà còn là cây dược liệu, được sử dụng trong các bài thuốc dân gian, trị các bệnh liên quan như đái tháo đường… khổ qua còn được sử dụng để làm mỹ phẩm.
Các loại đậu ăn quả
Đậu là nguồn protein thực vật chính trong bữa ăn nên là loại rau quan trọng nhất trong thực phẩm chay, đậu nhiều dinh dưỡng, giúp ăn no, bổ sung các chất quan trọng cho cơ thể.
Ớt
Ớt là loại rau không thể thiếu trong bữa ăn, tuy số lượng sử dụng rất ít. Ớt được dùng nhiều nhất ở các vùng ăn cay như miền Trung, Huế là điển hình.
Cà chua
Có nhiều tranh cãi trong việc phân loại cà chua là rau hay quả – thực ra cà chua là quả nhưng được sử dụng với chức năng của rau – nên gọi là rau. Đây là rau quan trọng hàng đầu trong bữa ăn gia đình.
Nấm
Nấm mới được sử dụng nhiều trong thời gian gần đây và ngày càng chiếm các vai trò quan trọng trong chế biến, ngoài các loại nấm truyền thống như mộc nhĩ, nấm hương thì còn có các loại nấm mới như nấm đùi gà, nấm kim châm… đang ngày càng được ưa chuộng.
Các loại rau khác
Rau ăn củ
Rau ăn củ bao gồm các loại như cà rốt, cải củ, củ sen, các loại khoai… được sử dụng đa dạng như rau hoặc sử dụng như một loại thực phẩm riêng biệt.
Ở các nước phương Tây, khoai tây còn được sử dụng là cây lương thực – thay cho lúa gạo (không trồng được) tạo thành một trong các loại lương thực chính.
Rau ăn thân
Rau ăn thân đặc trưng nhất là su hào – tuy gọi là củ nhưng thực ra là thân.
Có nhiều loại rau sử dụng thân khác, nhưng rau sử dụng thân thường không phổ biến.
Rau ăn hoa
Chuyện giàn thiên lý – trong thi ca chính là một loại rau ăn hoa phổ biến. Súp lơ – tuy luôn được coi là rau ăn lá nhưng thực ra đó lại là hoa – đó là hoa của rau cải – thuộc nhóm thập tự.