Rệp là loài côn trùng rất phổ biến. Chúng có khoảng hơn 80.000 loài côn trùng thuộc bộ Cánh nửa (Hemiptera), bao gồm cả họ Rệp, gồm hai phân bộ: phân bộ Cánh khác (Hereroptera) như loài cất vó, rệp giường có cánh trước nửa gốc dày, nửa ngọn mỏng sống trên cạn hoặc dưới nước, thức ăn là động vật, thực vật và phân bộ Cánh giống (Homoptera), như rệp vừng, ve sầu, sống trên cạn, hút nhựa cây để sống. Chúng rất phong phú về hình dạng và kích thước, từ loài có kích thước chưa được 1mm đến 11 cm. (wikipedia).
Trong nội dung này chúng ta nhắc đến loài Rầy (rệp) mềm hay còn gọi là rệp bông (Aphis gossypii) là một loại rầy trong họ Aphididae, chúng là loài ký sinh trên các cây họ đậu, họ cà độc dược, bầu bí dưa, cam quýt và nhiều loại cây khác.
Nhận biết rầy mềm gây hại
Rầy mềm trưởng thành gồm 2 dạng có và không có cánh
- Dạng không cánh cơ thể dài từ 1,5- 1,9 mm và rộng từ 0,6-0,8 mm, toàn thân màu xanh đen, xanh thẫm và có phủ sáp, một ít cá thể có dạng màu vàng xanh.
- Dạng có cánh cơ thể dài từ 1,2-1,8 mm, rộng từ 0,4-0,7 mm, đầu và ngực màu nâu đen, bụng màu vàng nhạt, có khi xanh đậm, phiến lưng ngực trước màu đen, mắt kép to, ống bụng đen.
Rầy mềm thường tập trung mặt dưới lá, nhất là đọt non, bông, chồi, hút nhựa làm cho các phần này bị héo hoặc để lại những vết thâm đen trên lá, và truyền bệnh virus cho cây. Trên dưa, rầy mềm gây hại trầm trọng nếu tấn công các dây chèo hay đỉnh sinh trưởng, nếu tập trung số lượng lớn ở đọt sẽ làm cho lá bị quăn queo. Phân thải ra thu hút nhiều nấm đen bao quanh làm ảnh hưởng sự phát triển trái và ảnh hưởng đến quang hợp của cây.
Rệp xuất hiện ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây. Phát triển mạnh khi thời tiết khô hạn.
Tác hại của rầy mềm
- Rầy mềm chích hút nhựa làm cho ngọn chùn lại, cây sinh trưởng kém, mật độ rệp cao có thể làm khô cả lá.
- Rầy mềm còn là môi giới truyền các loại bệnh virus.
Biện pháp phòng trị
- Vệ sinh đồng ruộng, thu gom, tiêu hủy tàn dư cây trồng, làm sạch cỏ dại, hái bớt lá già,
- Nếu mật độ thấp,tỉa bỏ cành, lá bị hại bằng tay.
- Bón phân cân đối, tưới nước đầy đủ ẩm cho cây sinh trưởng tốt, tránh bón thừa phân đạm.
- Bảo tồn các loài thiên địch của rệp như bọ rùa, dòi, kiến, nhện, nấm…
Khi rầy phát triển mạnh, cần sử dụng thuốc hóa học để đặc trị, cần tuân theo nguyên tắc 4 đúng để đảm bảo hiệu quả bền vững.
