Sau mùa thu hoạch, cây sầu riêng thường suy kiệt do tiêu tốn nhiều dinh dưỡng để nuôi trái. Việc bón phân đúng kỹ thuật giúp cây phục hồi, tái tạo rễ, lá và chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo được năng suất, chất lượng và hiệu quả hơn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật bón phân cho cây sầu riêng sau khi thu hoạch
1. THỜI ĐIỂM LỰA CHỌN ĐỂ BÓN PHÂN
Ngay sau thu hoạch (10-15 ngày) chính là thời điểm quan trọng để bổ sung dinh dưỡng, giúp cây phục hồi nhanh. Bón phân ngay sau khi tỉa cành và vệ sinh vườn. Bà con nên chia làm 2-3 đợt để bón. Đợt 1 ngay sau thu hoạch, đợt 2 cách 25-30 ngày, và đợt 3 (nếu cần) trước khi cây ra hoa (khoảng 1-1,5 tháng sau đợt 1).
2. CÁC LOẠI PHÂN VÀ LIỀU LƯỢNG
Bà con nên ưu tiên sử dụng phân hữu cơ. Đồng thời kết hợp với phân bón hóa học và chế phẩm vi sinh để đảm bảo cho cây sầu riêng đủ nguồn dinh dưỡng để phục hồi và phát triển.
Phân hữu cơ
Loại phân: Phân chuồng hoai mục (phân gà, phân bò), phân hữu cơ vi sinh (như Komix, GOTA, hoặc phân trùn quế), hoặc phân dưỡng rễ như Wokozim (chứa trung vi lượng và amino acid).
Liều lượng:
- Cây 4-6 năm: 5-10 kg/gốc.
- Cây trên 7 năm: 20-30 kg/gốc (phân chuồng hoai mục) hoặc 4-8 kg/gốc (phân hữu cơ vi sinh).
- Tác dụng: Cải tạo đất, tăng độ tơi xốp, bổ sung chất mùn, kích thích vi sinh vật có lợi và giúp rễ phát triển.
Phân vô cơ
Loại phân: Sử dụng NPK có hàm lượng đạm (N) và lân (P) cao để kích thích ra rễ và lá mới, ví dụ: NPK 18-11-5, 15-15-6, hoặc 16-16-8. Có thể bổ sung phân lân (DAP) hoặc đạm (Urea, SA).
Liều lượng: 2-3 kg/cây/đợt, chia làm 2-3 lần bón. Tổng lượng NPK trong năm khoảng 10-12 kg/cây cho cây trưởng thành đạt sản lượng 3-4 tạ quả.
Vi lượng: Bổ sung Bo, Kẽm, Magie (dạng hòa tan hoặc phun lá) để tăng sức đề kháng và phục hồi nhanh. Liều lượng: 50-100 g/gốc hoặc pha phun lá theo hướng dẫn.
Chế phẩm vi sinh
Kết hợp nấm Trichoderma để phòng nấm bệnh (Phytophthora) và cải thiện đất. Liều lượng: Theo khuyến cáo trên bao bì.
3. PHƯƠNG PHÁP BÓN PHÂN
Bón gốc:
- Xới nhẹ đất dưới tán cây (cách gốc 30-40 cm, tránh làm tổn thương rễ).
- Đào rãnh hoặc hố quanh mép tán (sâu 10-20 cm, rộng 10-30 cm).
- Rải phân đều, lấp đất và tưới nước đủ ẩm để phân hòa tan.
Phun lá:
- Sử dụng phân bón lá (như MK DURI 1, chứa đạm cao và vi lượng) để kích thích ra lá mới.
- Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, đảm bảo ướt đều hai mặt lá.
Tưới nước: Sau mỗi lần bón, tưới đủ ẩm nhưng không quá nhiều để tránh rửa trôi phân. Kết hợp tủ gốc (rơm, cỏ khô) để giữ ẩm và giảm bay hơi.
4. KỸ THUẬT BÓN PHÂN CHO CÂY SẦU RIÊNG
Bước 1: Vệ sinh vườn và tỉa cành
Dọn sạch cỏ, tàn dư thực vật, cắt bỏ cành khô, cành sâu bệnh để vườn thông thoáng, giảm sâu bệnh.
Bước 2: Kiểm tra và cải tạo đất
Kiểm tra pH đất (lý tưởng: 5.5-6.5). Nếu đất quá chua, bón vôi (tưới liên tục 3 ngày) trước khi bón phân 3-5 ngày. Xới nhẹ đất để tăng độ thông thoáng và hỗ trợ rễ tái tạo.
Bước 3: Bón phân đợt 1 (sau thu hoạch)
Bón 20-30 kg phân chuồng hoai mục + 2-3 kg NPK 18-11-5/cây. Kết hợp phân vi sinh hoặc Wokozim để kích thích rễ.
Bước 4: Bón phân đợt 2 (sau 25-30 ngày)
Bón 2-3 kg NPK (16-16-8 hoặc 20-20-15) + 50-100 g vi lượng/cây. Nếu rễ yếu, bổ sung Humic (2 g/lít) để kích thích rễ.
Bước 5: Theo dõi và chăm sóc
Bà con nên quan sát cây ra 2 cơi lá mới (4-5 tuần sau bón phân) để đảm bảo cây phục hồi tốt trước khi ra hoa. Kết hợp với phòng trừ sâu bệnh (rầy, bọ trĩ) và nấm (Phytophthora) bằng thuốc bảo vệ thực vật hoặc Trichoderma.
5. MỘT SỐ LƯU Ý KHI BÓN PHÂN
- Tránh bón phân sát gốc: Bón cách gốc 30-40 cm để tránh tổn thương rễ.
- Thời tiết: Bón vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh mưa lớn (gây rửa trôi) hoặc nắng nóng (phân bốc hơi).
- Cân đối dinh dưỡng: Kết hợp phân hữu cơ và vô cơ để tránh chai đất, tăng vi sinh vật có lợi.
- Cây suy kiệt nặng: Chia nhỏ liều lượng, bón nhiều lần để tránh sốc phân. Sử dụng phân hòa tan hoặc kích rễ trước.
- Quản lý nước: Đảm bảo tưới đủ nước trong mùa khô (đặc biệt ở Tây Nguyên) để cây hấp thu dinh dưỡng tốt.
Bón phân cho cây sầu riêng sau thu hoạch đúng cách không chỉ giúp phục hồi sức khỏe cây, kích thích ra rễ và lá mới tốt hơn mà còn tăng khả năng ra hoa, đậu trái cho vụ sau. Bên cạnh phân bón, việc cải tạo đất, giảm sâu bệnh cũng là những giải pháp bà con nên thực hiện để nâng cao năng suất và chất lượng quả sầu riêng.
