Bergia capensis là một loài thực vật nhỏ, sống một năm, thuộc họ Thủy trâm (Elatinaceae). Mặc dù tên gọi có từ “Capensis” (chỉ vùng Cape, Nam Phi), loài này có sự phân bố rộng rãi hơn nhiều.
Đặc Điểm Chung và Phân Bố
- Tên khoa học: Bergia capensis L.
- Họ: Elatinaceae (Họ Thủy trâm).
- Thói quen sinh trưởng: Cây thân thảo nhỏ, sống một năm, có thể mọc thẳng đứng hoặc bò lan, thường bén rễ ở các đốt.
- Phân bố: Đây là một loài bản địa của các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm:
- Châu Phi.
- Tây Á (từ Iran đến Ấn Độ).
- Đông Nam Á (bao gồm Việt Nam và Malesia).
- Nam Trung Quốc (tỉnh Quảng Đông).
Đặc Điểm Sinh Thái (Ecology)
Bergia capensis là loài cây điển hình của họ Elatinaceae, thường gắn liền với các khu vực ngập nước theo mùa hoặc ẩm ướt.
- Môi trường sống: Loài này sinh trưởng mạnh ở những nơi ẩm ướt, lầy lội, điển hình là:
- Ruộng lúa (cả ruộng nước và ruộng đã tháo nước).
- Bãi cỏ ẩm (grasslands).
- Kênh mương, bờ mương tưới tiêu.
- Đầm lầy, vũng bùn.
- Ven suối, bờ ao hồ.
- Các vũng nước trên đá (rock pools).
- Điều kiện phát triển: Nó phát triển tốt trong sinh cảnh nhiệt đới ẩm ướt. Thân cây có thể có màu hơi đỏ và mọng nước.
- Vai trò: Trong một số khu vực, Bergia capensis được xem là một loại cỏ dại trong canh tác lúa, chẳng hạn như ở California (Mỹ) nơi nó được gọi là “White Water Fire”.
Sinh Trưởng và Phát triển
- Mùa ra hoa và kết quả: Thời gian ra hoa có thể khác nhau tùy thuộc vào khu vực địa lý:
- Châu Phi: Ra hoa từ tháng 1 đến tháng 2, và tháng 5.
- Ấn Độ: Ra hoa và kết quả từ tháng 8 đến tháng 11/12.
- Vùng nhiệt đới: Thường ra hoa và kết quả trong mùa mưa hoặc khi có đủ độ ẩm.
- Đặc điểm hình thái nhận dạng nhanh:
- Thân: Thân mọng nước, thường có màu hơi đỏ, thắt lại ở các đốt và có khả năng bén rễ ở các đốt này.
- Lá: Lá mọc đối, thường có mép lá có răng cưa nhỏ (serrulate) và rộng hơn so với các loài cỏ dại tương tự như Ammania spp (redstem).
- Hoa: Hoa nhỏ, màu trắng hoặc trắng ngả hồng, mọc thành cụm dày đặc ở nách lá (dense fascicles).
- Phương thức phát tán hạt: Hạt có thể được phát tán theo nhiều cách:
- Tự phát tán (Autochory): Hạt tự rụng gần cây mẹ.
- Phát tán nhờ gió (Anemochory).
- Phát tán nhờ động vật/chim (Zoochory).
- Cây và bộ phận cây (hạt, rễ, thân) cũng có khả năng trôi nổi trên mặt nước (hydrochory), giúp nó lây lan qua các kênh tưới tiêu.
