Lúa lộn, lúa hai tầng… hay còn gọi là lúa mà là tình trạng khiến nhiều bà con nông dân đau đầu. Đặc điểm hình thái của lúa này tương tự như cây lúa thường. Tuy nhiên, lúa này thường chín sớm và dễ rụng hơn lúa thường. Chỉ cần một cơn gió nhẹ lướt qua là hạt rụng hết. Đặc trưng của hạt lúa lộn là có một sợi râu dài ở đuôi hạt lúa, lớp vỏ dày. Chúng có tốc độ mọc nhanh, sinh trưởng mạnh, ảnh hưởng có thể lên đến 40 – 70% năng suất mùa vụ.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng lúa lộn, lúa hai tầng, lúa ma
– Do thói quen canh tác lâu đời, sử dụng hạt lúa giống từ vụ này sang vụ khác. Những giống lúa được gọi là F2, F3 sẽ bị thoái hóa và hình thành nên những hạt lúa đen, có sọc, hạt lép, không bóng mượt có xu hướng giống với lúa ma, lúa lộn.
– Do khi thu hoạch dùng máy gặt làm lúa ma, lúa lộn rơi xuống và vùi sâu vào đất. Sau khi hạt rụng xuống, nếu gặp điều kiện thuận lợi thì nảy mầm luôn, nếu gặp điều kiện bất thuận hạt sẽ ngủ nghỉ trong đất nhưng vẫn có sức sống cao, duy trì sức nảy mầm trong vài năm. Thêm vào đó, lồng gặt không được vệ sinh kỹ nên lúa lộn theo dấu lồng gặt lây lan sang các ruộng khác.
– Hạt lúa ma, lúa lộn thường dẹp nên dễ trôi nổi trên bề mặt nước, theo dòng nước chảy lây lan sang các ruộng khác. Dẫn đến có những ruộng canh tác kỹ, vụ trước không có lúa lộn nhưng vụ sau lại có.
Cách xử lý tình tràng lúa lộn, lúa hai tầng trên đồng ruộng
Để hạn chế sự lây lan của lúa ma, lúa lẫn sang các ruộng khác nhau, bà con nên thực hiện các công việc sau:
– Vệ sinh máy gặt trước và sau khi gặt, tránh để lúa lộn lẫn vào lồng máy.
– Sử dụng các chủng giống đạt chất lượng, giống từ trung tâm khuyến nông địa phương khuyến cáo. Không sử dụng giống ở ruộng lúa có lúa lẫn, lúa hai tầng.
– Trước khi gieo sạ có thể dùng phương pháp nhử cơi, diệt mầm cỏ lúa lộn.
– Tiến hành vệ sinh đồng ruộng và kênh sau khi thu hoạch. Tránh để lúa lộn theo dòng nước chảy lan sang ruộng khác.
-Với các ruộng canh tác bằng phương pháp gieo sạ nên đổi sang phương thức gieo mạ, cấy lúa bằng tay, bằng máy hoặc chuyển gieo sạ bằng tay sang sạ hàng. Việc này sẽ giúp bà con dễ dàng phân biệt cây lúa cỏ lúc còn non khi chúng mọc ngoài hàng lúa trồng để sớm nhổ bỏ và tiêu hủy. Mặt khác, trong ruộng lúa cấy nếu luôn giữ được nước sẽ không cho lúa cỏ mọc, lúa cấy phát triển trước cũng hạn chế được lúa cỏ.
– Khi phát hiện ruộng có lúa 2 tầng, lúa ma rải rác thì cần nhổ bỏ bằng tay. Đặc biệt là những bông vừa trổ hạt, nên nhổ nhanh và đem đi tiêu hủy tránh lây lan.
– Với những ruộng có diện tích lúa ma, lúa lẫn trên 70% thì tiến hành thu hoạch riêng, cắt sát gốc. Đốt và tiêu hủy tàn dư để tránh lây lan cho vụ sau.
