Sầu riêng là loại cây ăn quả nhiệt đới giàu chất dinh dưỡng và đặc biệt có giá trị kinh tế cao. Nhưng để trồng loại cây này không phải là việc dễ dàng, vì vậy trước khi canh tác cần tìm hiểu rõ về các giai đoạn sinh trưởng của cây cũng như điều kiện canh tác.
Sầu riêng là loại cây ăn quả lâu năm. Nếu được chăm sóc tốt, giai đoạn kiến thiết cơ bản thường kéo dài đến hết năm thứ 4. Sau đó cây bắt đầu cho trái với năng suất tăng nhanh dần. Thu hoạch ổn định ở năm thứ 7 và năng suất vườn sẽ giảm nhanh ở giai đoạn cuối. Thời gian kinh doanh của cây sầu riêng trung bình sẽ là 25 năm.
Nhìn chung cây sầu riêng sẽ trải qua 6 giai đoạn sinh trưởng như sau:
1. Giai đoạn cây con
Cây sầu riêng được nhân giống vô tính bằng phương pháp ghép mắt hoặc ghép cành, có nguồn gốc rõ ràng. Khi lá ngọn đã trưởng thành, xanh tốt; cây được huấn luyện ánh sáng hoàn toàn; tuổi cây đạt từ 5 – 7 tháng tuổi sau khi ghép cây sẽ được xuất vườn.
Giai đoạn cây con được tính từ lúc cây được trồng xuống đất, được bón phân tưới nước đến lúc ra lá non và bộ rễ bắt đầu phát triển. Giai đoạn này kéo dài từ 3 đến 6 tháng. Trong suốt thời gian này cây sầu riêng cần được tưới nước đều đặn, bón phân đầy đủ và bảo vệ khỏi sâu bệnh hại.
2. Giai đoạn phát triển cây
Lúc này cây sẽ tiếp tục phát triển rễ, thân, cành một cách mạnh mẽ. Kéo dài từ 1 đến 3 năm. Trong giai đoạn sinh trưởng này cây cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng và tưới nước đều đặn mỗi ngày để thúc đẩy sự phát triển. Và có đủ sức khỏe để phát triển đến giai đoạn tiếp theo.
3. Giai đoạn cây sầu riêng ra hoa
Sau 3-5 năm, cây sầu riêng sẽ xuất hiện những mầm hoa và chuẩn bị nở. Hoa sầu riêng thường nở vào ban đêm và có mùi thơm đặc trưng.
Cần một giai đoạn từ 3-4 tuần thời tiết khô để kích thích ra hoa. Mất khoảng 1 tháng cho hoa phát triển từ mới nhú đến nở hoa. Thông thường phải được thụ phấn chéo để đậu quả. Tuy nhiên có một vài giống có khả năng tự tương hợp cao.
Trong giai đoạn sinh trưởng này cây cần nhiều dinh dưỡng để hình thành hạt phấn chuẩn bị tốt cho quá trình kết quả. Vì vậy nên sử dụng phân bón để cung cấp các nguyên tố vi lượng, nguyên tố trung lượng cho cây.
4. Giai đoạn cây sầu riêng đậu trái và phát triển trái
Khi hoa sầu riêng đã thụ phấn thành công thì hoa sẽ phát triển thành trái. Quá trình này kéo dài khoảng 4-5 tháng.
Ở giai đoạn này hiện tượng cây trồng bị rụng hoa, rụng trái non xảy ra rất phổ biến, vì vậy bà con nên chú ý chế độ dinh dưỡng là rất quan trọng, phải bổ sung đủ chất cho cây trồng và xử lý sớm khi có sự biến động bất thường của thời tiết.
5. Giai đoạn chín và thu hoạch
Trái sầu riêng khi được 90-120 ngày tuổi là bắt đầu chín. Khi chín trái có mùi thơm đặc trưng và vỏ bắt đầu nứt. Sầu riêng khi đã chín già có gai to, cứng nhưng đầu gai hơi tròn chứ không nhọn và nhỏ.
Trong quá trình thu hoạch cần cẩn thận tránh làm tổn thương quả và trang bị thiết bị bảo hộ nếu cần thiết.
6. Giai đoạn cây sầu riêng sau thu hoạch
Sau khi thu hoạch cần bảo quản sầu riêng cẩn thận tránh hư hại và sâu bệnh để sản phẩm được vận chuyển đến nơi tiêu thụ an toàn và vẫn giữ nguyên chất lượng nông sản.
Khi thu hoạch xong cây đã mất sức. Trong giai đoạn này bà con cần bón phân tưới nước đầy đủ cho cây để phục hồi và chuẩn bị cho mùa tiếp theo.
Trên đây là 6 giai đoạn sinh trưởng điển hình của cây sầu riêng. Hy vọng rằng đã cung cấp cho bà con những thông tin hữu ích giúp canh tác hiệu quả hơn và đạt năng suất tốt hơn.
