Bệnh Đạo ôn lúa có thể phát sinh từ thời kỳ cây con đến khi thu hoạch và có thể gây hại trên tất cả các bộ phận của cây lúa như lá, bẹ lá, cổ bông, gié và hạt.
Tác nhân gây bệnh
Bệnh đạo ôn lá do nấm Pyricularia Oryzae gây ra, gây hại trong suốt quá trình sinh trưởng phát triển của cây lúa, nhưng thường biểu hiện rõ nhất ở thời kỳ lúa đẻ nhánh gây bệnh đạo ôn lá và thời kỳ lúa trỗ đến chắc xanh gây bệnh đạo ôn cổ bông.
Triệu chứng biểu hiện của bệnh
Trên lá
Lúa lúc đầu vết bệnh chỉ bằng mũi kim châm xung quanh có quầng màu vàng ở giữa vết bệnh màu xám nhạt sau chuyển sang màu nâu đen rồi lan rộng thành hình thoi ở giữa có màu xám tro. Nếu bệnh nặng, các vết bệnh sẽ nối tiếp nhau tạo mảng lớn gây cháy cả lá và chết cây.
Trên thân, cổ bông và cổ gié
Vết bệnh có thể xuất hiện trên thân, cổ bông, cổ gié lúa; lúc đầu chỉ là một vết nhỏ màu xám sau chuyển thành màu nâu ăn lan quanh thân, cổ bông và cổ gié lúa, khi bị nấm xâm nhiễm mạch dẫn dinh dưỡng sẽ bị cắt đứt, khiến cả bông lúa bị lép lửng.
Trên hạt
Vết bệnh là những đốm tròn màu nâu trên vỏ trấu nếu xuất hiện sớm, gặp điều kiện thuận lợi bệnh sẽ nhiễm vào hạt, làm cho hạt lúa bị đen lép.
Các loại đạo ôn
Bệnh đạo ôn phát sinh và gây hại ở tất cả các giai đoạn từ thời kỳ mạ đến trỗ, chín và ở tất cả các bộ phận của cây lúa như: Lá, thân, cổ bông, gié, hạt. Bệnh thường phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết âm u, sáng sớm có sương mù hay trời có mưa phùn, nhiệt độ thích hợp nhất trong khoảng từ 18 – 26 độ C, ẩm độ cao 90%.
Ngày nay bệnh đạo ôn ở đồng bằng sông Cửu Long xuất hiện vào mọi vụ và nhiều điều kiện thời tiết.
Biện pháp phòng trừ
Biện pháp canh tác
Trước khi gieo trồng cần dọn sạch tàn dư rơm rạ và cỏ dại mang mầm bệnh trên đồng ruộng.
Giống
Chọn các giống kháng hoặc nhiễm nhẹ với bệnh đạo ôn để gieo cấy trong vụ xuân. Không cấy các giống nhiễm bệnh trên chân ruộng trũng, hẩu hay bị nhiễm đạo ôn. Kiểm tra hạt giống và xử lý hạt giống ở nhiệt độ thích hợp. Mật độ gieo cấy vừa phải.
Phân bón
Bón phân cân đối giữa N-P-K, ưu tiên sử dụng nguồn phân chuồng, phân hữu cơ, đảm bảo khi lúa trỗ bông có bộ lá đòng màu xanh hơi vàng.
Biện pháp hóa học
Tích cực kiểm tra đồng ruộng, theo dõi diễn biến thời tiết, nếu thời điểm lúa trỗ gặp mưa, nhiệt độ thấp cần phun phòng bệnh đạo ôn cổ bông 2 lần (khi lúa thấp thoi trỗ và khi lúa trỗ hoàn toàn). Khi ruộng nhiễm đạo ôn cần điều tiết mực nước hợp lý, không để ruộng khô hạn, không bón bổ sung phân đạm, không phun các loại phân bón lá và kích thích sinh trưởng.
