Cây na (mãng cầu ta) là loại cây ăn quả được ưa chuộng. Để có được những trái na to, mã đẹp, việc chăm sóc ngay từ giai đoạn ra hoa là vô cùng quan trọng. Một bông hoa khỏe mạnh, thụ phấn tốt chính là tiền đề vững chắc cho một trái na chất lượng. Dưới đây là các biện pháp kỹ thuật then chốt mà bà con cần áp dụng.
Nước – Yếu tố quyết định sức sống của hoa
Nước đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phân hóa mầm hoa và nuôi dưỡng hoa.
- Giai đoạn trước ra hoa (Phân hóa mầm hoa):
- Cần tạo điều kiện hơi khô hạn vừa phải để cây tập trung dinh dưỡng, ức chế sinh trưởng thân lá, kích thích hình thành mầm hoa. Giai đoạn này thường trùng với thời điểm xiết nước sau khi cắt tỉa cành.
- Giai đoạn ra hoa rộ và nở hoa:
- Cần cung cấp đủ nước (tưới ẩm đất) để giúp hoa nở đồng loạt, cánh hoa và nhụy hoa khỏe mạnh, tăng khả năng thụ phấn.
- Lưu ý: Tránh để đất bị ngập úng hoặc quá khô hạn, vì cả hai điều kiện này đều làm rụng nụ và hoa non.
Cắt tỉa cành – Kích thích ra hoa tập trung
Cắt tỉa cành không chỉ tạo tán mà còn là biện pháp kỹ thuật quan trọng nhất để điều khiển cây ra hoa tập trung và cho hoa ra trên các cành mới khỏe mạnh.
- Thời điểm: Tùy theo vùng miền và mục đích thu hoạch, nhưng thường thực hiện vào cuối mùa đông hoặc đầu mùa xuân (sau thu hoạch vụ trước) để cây ra hoa vào mùa thuận.
- Kỹ thuật:
- Cắt bỏ cành tăm, cành bị sâu bệnh, cành mọc lòa xòa trong tán không có khả năng cho hoa/quả.
- Cắt ngắn các cành lớn đã cho quả, chỉ để lại 2-3 mắt lá. Việc cắt tỉa này sẽ kích thích các mắt ngủ nảy chồi mới. Hoa na thường ra trên các chồi mới này.
- Tạo tán thông thoáng: Giúp ánh sáng lọt vào tán, kích thích sự hình thành mầm hoa, giảm nấm bệnh.
Bón phân – Cung cấp dinh dưỡng cho “bông hoa vàng”
Phân bón cần được cân đối để cây không chỉ ra hoa mà còn phải giữ được hoa và nuôi dưỡng quả sau này.
- Giai đoạn chuẩn bị ra hoa (Sau cắt tỉa cành):
- Tập trung bón phân có hàm lượng Lân (P) và Kali (K) cao, kết hợp với Đạm (N) để thúc đẩy quá trình phân hóa mầm hoa và kích thích chồi mới ra hoa.
- Công thức gợi ý: Sử dụng các loại NPK có tỷ lệ P > N > K (Ví dụ: NPK 10-30-10, NPK 15-15-15…).
- Giai đoạn ra hoa và đậu quả:
- Giảm bón Đạm (N) và tăng cường Kali (K) cùng với Canxi (Ca) và Boron (B).
- Canxi giúp cuống hoa và cuống quả cứng cáp, chống rụng hoa và quả non.
- Boron cực kỳ quan trọng, giúp hạt phấn khỏe, tăng cường khả năng thụ phấn và đậu quả.
- Biện pháp: Phun phân bón lá có chứa vi lượng (Ca, B, Zn) trực tiếp lên tán lá và hoa.
Chăm sóc tổng thể và các biện pháp hỗ trợ khác
- Phòng trừ Sâu bệnh:
- Thường xuyên kiểm tra để diệt trừ sâu đục thân, rệp sáp và các loại nấm bệnh (như bệnh thán thư) vì chúng có thể tấn công và làm hỏng nụ hoa.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, tránh phun thuốc hóa học mạnh trong giai đoạn hoa nở rộ để không ảnh hưởng đến côn trùng thụ phấn.
- Thụ phấn bổ sung (Thụ phấn nhân tạo):
- Na là loài hoa khó tự thụ phấn. Để đảm bảo tỷ lệ đậu quả cao và quả to, đồng đều, nên thực hiện thụ phấn nhân tạo (chấm phấn) bằng tay vào buổi chiều mát hoặc sáng sớm. Đây là biện pháp then chốt để có trái na to, chắc múi.
Bằng cách áp dụng đồng bộ các biện pháp từ cắt tỉa, bón phân cân đối, tưới nước hợp lý, kết hợp với thụ phấn nhân tạo, cây na sẽ ra được những bông hoa to, khỏe, tạo nền tảng vững chắc cho một vụ thu hoạch na đạt chất lượng và năng suất cao nhất.
