Để trái sầu riêng đạt chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu và chinh phục thị trường trong lẫn ngoài nước, không chỉ cần vẻ ngoài bắt mắt với trái to, gai tròn đều, mà yếu tố quyết định giá trị thực sự nằm ở chất lượng cơm bên trong. Cơm sầu riêng đạt chuẩn phải vàng óng, bột, ngọt, không sượng, không cháy múi. Để đạt được những tiêu chí này, ngoài việc phòng trừ nấm bệnh và tưới nước hợp lý, chế độ bón phân, đặc biệt là bón Kali đúng cách và đúng thời điểm, đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc nuôi trái sầu riêng.
Tầm quan trọng của Kali đối với sầu riêng
Kali (K) là một trong ba nguyên tố dinh dưỡng đa lượng thiết yếu (bên cạnh đạm và lân), đóng vai trò quan trọng trong việc:
- Tăng chất lượng cơm trái: Kali giúp cơm sầu riêng khô ráo, bột, vị ngọt đậm đà và màu sắc vàng hấp dẫn.
- Hạn chế hiện tượng sượng và cháy múi: Bón Kali đúng loại và đúng thời điểm giúp trái phát triển đồng đều, tránh tình trạng cơm bị sượng hoặc cháy múi, làm giảm giá trị thương mại.
- Tăng sức đề kháng cho cây: Kali hỗ trợ cây sầu riêng chống chịu tốt hơn với các điều kiện bất lợi như khô hạn, sâu bệnh và thay đổi thời tiết.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, bà con cần chú ý thời điểm bón, liều lượng và loại Kali phù hợp với từng giống sầu riêng.
Thời điểm bón Kali cho từng giống sầu riêng
Mỗi giống sầu riêng có đặc điểm sinh trưởng khác nhau, do đó thời điểm và liều lượng bón Kali cũng cần được điều chỉnh phù hợp:
- Giống Ri6
- Thời điểm bón: Khi trái đạt 75 ngày tuổi sau đậu trái. Đây là giai đoạn trái bắt đầu tích lũy dinh dưỡng để phát triển cơm.
- Liều lượng: Từ 0.5 – 1kg Kali/cây, tùy theo kích thước cây và độ rộng của tán lá. Cây to, tán rộng cần lượng Kali cao hơn.
- Lưu ý: Nên chia nhỏ lượng Kali để bón làm 2-3 lần, cách nhau khoảng 7-10 ngày để cây hấp thụ tốt hơn.
- Giống Thái (Monthong)
- Thời điểm bón: Bón Kali vào khoảng 90 ngày sau đậu trái, khi trái đã phát triển ổn định và cơm bắt đầu hình thành rõ rệt.
- Liều lượng: Từ 0.7 – 1.5kg Kali/cây, tùy theo kích thước và tình trạng sinh trưởng của cây.
- Lưu ý: Giống Monthong có thời gian nuôi trái dài hơn, do đó cần đảm bảo cung cấp đủ Kali trong giai đoạn này để cơm trái đạt độ bột và ngọt tối ưu.
- Giống Musang King
- Thời điểm bón: Bón sớm hơn, khi trái đạt 65 ngày tuổi. Đây là giống sầu riêng cao cấp, cần Kali sớm để hỗ trợ quá trình tích lũy chất khô trong cơm.
- Liều lượng: Từ 0.7 – 1.5kg Kali/cây, điều chỉnh linh hoạt dựa trên tình trạng sinh trưởng và sức khỏe của cây.
- Lưu ý: Musang King rất nhạy với dinh dưỡng, do đó cần theo dõi chặt chẽ để tránh bón thừa hoặc thiếu Kali.
Lưu ý quan trọng khi bón Kali
Để đảm bảo chất lượng cơm sầu riêng, bà con cần lưu ý những điểm sau khi bón Kali:
- Chọn đúng loại Kali
- Nên dùng: Kali trắng (K₂SO₄ – Kali Sunphat). Đây là loại Kali không chứa Clo, giúp cơm sầu riêng khô ráo, bột, không bị sượng hay cháy múi. Kali Sunphat còn hỗ trợ cây hấp thụ các chất dinh dưỡng khác hiệu quả hơn.
- Không dùng: Kali đỏ (KCl – Kali Clorua). Loại này chứa Clo, gây giữ nước trong cơm trái, dẫn đến hiện tượng sượng cơm, làm giảm chất lượng và giá trị thương mại của sầu riêng.
- Kiểm tra đất và dinh dưỡng
- Định kỳ kiểm tra đất và phân tích dinh dưỡng để xác định nhu cầu Kali thực tế của cây. Điều này giúp bà con bón phân chính xác, tránh lãng phí hoặc bón thừa gây hại cho cây.
- Nếu đất nghèo dinh dưỡng hoặc có độ pH không phù hợp, cần cải tạo đất trước khi bón Kali để đảm bảo hiệu quả hấp thụ.
- Cách bón Kali
- Phân bố đều: Rải Kali đều quanh gốc cây, trong phạm vi tán lá (vùng rễ tơ hoạt động mạnh). Sau đó, tưới nước để phân tan và thẩm thấu vào đất.
- Kết hợp tưới nước: Đảm bảo độ ẩm đất phù hợp khi bón Kali, tránh bón khi đất quá khô hoặc ngập úng.
- Bón bổ sung: Có thể kết hợp Kali với các loại phân bón lá chứa vi lượng (như Bo, Kẽm) để tăng hiệu quả nuôi trái.
- Theo dõi và điều chỉnh
- Quan sát tình trạng cây và trái sau khi bón Kali. Nếu thấy dấu hiệu thiếu hụt (cơm nhạt màu, sượng) hoặc dư thừa (cháy múi, lá vàng bất thường), cần điều chỉnh liều lượng ngay.
- Tránh bón Kali quá muộn (gần thời điểm thu hoạch), vì cây không kịp hấp thụ, dẫn đến lãng phí.
Lợi ích của bón Kali đúng cách
- Tăng giá trị thương mại: Cơm sầu riêng vàng óng, bột, ngọt đậm, không sượng giúp trái đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, đặc biệt là thị trường khó tính như Mỹ, Úc, Nhật Bản.
- Tăng năng suất: Cây khỏe mạnh, trái phát triển đồng đều, giảm tỷ lệ trái hư hỏng.
- Tiết kiệm chi phí: Bón đúng loại, đúng thời điểm giúp tối ưu hóa lượng phân sử dụng, tránh lãng phí.
Bón Kali đúng cách không chỉ là kỹ thuật, mà còn là “bí quyết” để tạo ra những trái sầu riêng chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao giá trị kinh tế cho bà con nông dân. Bón đúng – Bón đủ – Bón chuẩn thời điểm, sầu riêng nhà mình không chỉ “lên cơm” đẹp mà còn lên giá mạnh mẽ trên thị trường! Hãy áp dụng ngay những hướng dẫn trên và đừng quên định kỳ kiểm tra đất để đạt hiệu quả tốt nhất.
