Bệnh ghẻ lá, đốm mắt cua là loài bệnh phổ biến trên cây có múi, trong đó có cây chanh. Bệnh do vi khuẩn xâm nhập qua vết cắn của sâu hại, phát triển mạnh trong điều kiện môi trường ẩm thấp, phổ biến trong các tháng mùa mưa khi độ ẩm cao trên 85%, nhiệt độ từ 20 – 28 độ C và ở những vườn có mật độ lá dày. Bệnh ghẻ lá được chia làm 3 loại cơ bản. Dưới đây, AVN sẽ hướng dẫn bà con cách phân biệt 3 loại ghẻ lá này.
Bệnh ghẻ lồi
Bệnh ghẻ lồi hầu hết do do nấm Elsinoe fawcettii Bitan.et Jenk gây ra. Bệnh gây hại trên nhiều bộ phận của cây chanh, các vết ghẻ thường xuất hiện trên lá, thân cành và trái vào giai đoạn còn non.
Trên lá: Vết bệnh thường xuất hiện ở giai đoạn lá non. Ban đầu vết bệnh là những chấm nhỏ màu vàng, sau đó chuyển thành vết bần màu nâu nhạt. Thông thường, vết bệnh sẽ lồi lên với dạng hình chóp ở mặt trên của lá và lõm vào ở mặt dưới. Các vết bệnh nằm riêng lẻ hoặc nối liền nhau hoặc tụ lại thành từng cụm, lâu ngày, vết bệnh sẽ hoá bần với kích thước nhỏ hơn 3mm. Nếu bệnh nặng, lá sẽ bị dị dạng, co dúm, nhăn nheo, cằn cỗi, có thể chuyển vàng rồi rụng.
Trên thân cành: Vết bệnh lồi lên, thường lớn hơn vết bệnh trên lá. Vết bệnh nằm rời rạc hoặc dày đặc, làm cành khô chết hoặc thúc đẩy sự phát triển của chồi nách.
Trên trái: Bệnh ghẻ lồi thường gây hại mạnh trên các trái non. Trái nổi gờ sần sùi màu nâu nhạt, lâu ngày vết bệnh sẽ hoá bần. Chúng thường tập trung nối liền thành một cụm hoặc phân tán riêng lẻ. Trái chanh mắc bệnh ghẻ lồi thường có kích thước nhỏ, vỏ dày, biến dạng, méo mó, không đạt chuẩn năng suất tốt cho mùa vụ.
Bệnh ghẻ lõm
Bệnh ghẻ lõm gây hại trên chanh do Nấm Phyllosticta citricarpa (giai đoạn hữu tính gọi là Guignardia citricarpa Kiely) gây ra. Khác với bệnh ghẻ lồi có khả năng gây hại trên tất cả bộ phận, bệnh ghẻ lõm chủ yếu gây hại trên trái giai đoạn trái già đến trái chín.
Trên trái bệnh gây hại chủ yếu vào giai đoạn trái già đến trái chín. Bệnh đốm đen biểu hiện nhiều triệu chứng khác nhau trên trái, nhưng phổ biến là triệu chứng “đốm cứng”. Vết bệnh ban đầu có hình tròn nhỏ, lõm xuống, có màu xám ở giữa và màu nâu đen ở rìa vết bệnh. Bệnh thường có quầng màu xanh nhạt xung quanh. Trên vết bệnh đã già thường xuất hiện những chấm màu đen hơi nhô cao ở trung tâm vết bệnh.
Bệnh ghẻ loét
Bệnh ghẻ loét trên cây chanh do vi khuẩn Xanthomonas campestris pv. Citri gây ra. Bệnh gây hại đến tất cả các bộ phận trên cây chanh như cành, lá và trái.
Trên lá: Ban đầu vết bệnh có hình dạng những chấm nhỏ sủng nước màu trắng vàng. Khi bệnh phát triển mạnh, vết bệnh sẽ lõm xuống và viền xung quanh nổi gờ sần sùi như vết ghẻ bị loét ra. Ở ngoài cùng vết bệnh có quầng màu vàng hoặc màu nâu đen vây quanh. Bệnh ghẻ loét không làm lá cây biến dạng nhưng nếu bệnh nặng sẽ làm lá rụng sớm.
Trên trái: Triệu chứng bệnh ghẻ loét trên trái cũng giống như trên lá. Bệnh gây hại chủ yếu khi trái còn xanh. Đặc biệt trên trái của giống chanh bông tím lại không xuất hiện quầng màu vàng như các loại chanh khác.
Nắm vững các triệu chứng bệnh, phân biệt từng loại cụ thể sẽ giúp bà con có phương pháp điều trị phù hợp. Từ đó đem lại hiệu quả trị bệnh cao mà tiết kiệm.
