Thanh long là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nông nghiệp Việt Nam trong những năm trở lại đây. Để đạt được năng suất tốt cùng chất lượng quả tuyệt vời, bà con cần chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây thanh long.
Thanh long được biết đến là loại quả cực ngọt, tươi và có tốc độ sinh trưởng cực nhanh. Khi cây đã phát triển đến một giai đoạn trưởng thành nhất định, nó sẽ bắt đầu ra hoa và tạo quả. Sau đây là các giai đoạn tăng trưởng chính của cây thanh long:
1. Giai đoạn cây ươm ( từ 1-2 tháng)
Kĩ thuật nhân giống thanh long phổ biến hiện nay là phương pháp ươm cành (giâm hom). Tận dụng lợi thế cành có sẵn giúp bà con tiết kiệm tối đa chi phí cây giống, cũng như rút ngắn thời gian sinh trưởng giúp cây trồng cho năng suất và hiệu quả tốt hơn.
- Cành được chọn giâm phải là cành tốt, khỏe
- Cần chọn các cành có gốc cành đã bắt đầu hóa gỗ để hạn chế sâu bệnh.
- Tuổi cành 12-24 tháng.
- Chiều dài cành tốt nhất từ 40-50cm.
- Cành khỏe mạnh, có màu xanh đậm, không nhiễm bệnh.
- Các mắt trên cành có gai phải tốt
- Khi giâm cành phải chọn nơi thoáng mát có thời gian trước đó 20-30 ngày trước khi trồng.
2. Giai đoạn phát triển rễ và thân ( từ 2-6 tháng)
Cây thanh long có hai loại rễ: địa sinh và khí sinh.
Rễ địa sinh phát triển từ phần lôi ở gốc hom. Sau khi đặt hom từ 10 – 20 ngày thì từ gốc hom xuất hiện các rễ tơ màu trắng, số lượng rễ tăng dần và kích thước của chúng cũng tăng dần theo tuổi cây, những rễ lớn đạt đường kính từ 1 – 2 cm. Rễ địa sinh có nhiệm vụ bám vào đất và hút các chất dinh dưỡng nuôi cây.
Rễ khí sinh mọc dọc theo thân cây phần trên không, bám vào cây chống (choái) để giúp cây leo lên giá đỡ. Những rễ khí sinh nằm gần đất sẽ đi dần xuống đất.
3. Giai đoạn sinh trưởng cành leo ( từ 7-18 tháng)
Sau khi phát triển hoàn thiện kết cấu rễ và thân, cây thanh long bước vào quá trình phát triển thân leo.
Mỗi năm cây cho từ 3 – 4 đợt cành. Đợt cành thứ nhất là cành mẹ của đợt cành thứ hai và cứ thế cành xếp thành hàng lớp trên đầu trụ. Trong mùa ra cành, khoảng thời gian giữa hai đợt ra cành từ 40 – 50 ngày.
Số lượng cành trên cây tăng theo tuổi cây: cây một tuổi trung bình có độ 30 cành, hai tuổi độ 70 cành, ba tuổi độ 100 cành và bốn tuổi 130 cành. ở cây 5 – 6 tuổi chỉ duy trì độ 150 – 170 cành.
Trong giai đoạn này, việc chăm sóc và tưới tiêu là rất quan trọng. Bón phân, tưới nước, cắt tỉa cành… đúng thời điểm và kĩ thuật mới đảm bảo được lượng quả năng suất cho vụ mùa.
4. Giai đoạn cây ra hoa (1-2 năm)
Thanh long là cây ngày dài (trường quang kỳ). Hoa xuất hiện sớm nhất vào trung tuần tháng 3 dương lịch và kéo dài tới khoảng tháng 10, rộ nhất từ tháng 5 dương lịch tới tháng 8 dương lịch. Trung bình có từ 4 – 6 đợt ra hoa rộ mỗi năm.
Hoa thường nở tập trung từ 20 – 23 giờ đêm và đồng loạt trong vườn. Từ nở đến tàn kéo dài độ 2 – 3 ngày. Thời gian từ khi xuất hiện nụ tới hoa tàn độ 20 ngày. Các đợt nụ đầu tiên rụng từ 30% đến 40%, về sau tỉ lệ này giảm dần khi gặp điều kiện ngoại cảnh thuận lợi.
5. Giai đoạn cây đậu quả và hạt
Sau khi hoa thụ phấn, bầu noãn sẽ phát triển thành quả mọng. Trong 10 ngày đầu tốc độ phát triển tương đối chậm, sau đó tăng rất nhanh về cả kích thước lẫn trọng lượng. Thời gian từ khi hoa thụ tới thu hoạch chỉ từ 22 – 25 ngày.
Thanh long là loại cây dễ trồng, không kén đất, chịu được thời tiết khắc nghiệt, không đòi hỏi nhiều công sức chăm bón; chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật không nhiều. Nếu thường xuyên tỉa cành, bón phân hợp lý, tuổi thọ của cây có thể kéo dài từ 15-20 năm.
